تاریخ انتشار: ۲ اسفند ۱۴۰۱
بزرگ علوی یک نویسنده واقع گرا، روزنامه نگار نوگرا، استاد زبان فارسی، داستان نویس، روشنفکر سیاسی و سیاست مدار چپ گرای ایرانی بود.
او بیش از چهار دهه از نیمهٔ دوم قرن بیستم را در آلمان زندگی کرد. وی در اکثر دوران حیات خویش مشغول ترجمه، نقد و فرهنگ نامه‌نویسی بود
بزرگ علوی را همراه با صادق چوبک و صادق هدایت، پدران داستان نویسی نوین ایرانی می دانند. او یکی از اعضای موسس حزب کمونیست توده ایران در دهه ۴۰ بود.
پس از کودتای ۱۹۵۳ میلادی (۱۳۳۲ شمسی) علیه محمد مصدق، بقیه عمر خود را در تبعید در آلمان شرقی گذراند.
در این بخش از زندگینامه افراد موفق قصد داریم زندگینامه بزرگ علوی را مورد بررسی قرار دهیم پس در ادامه با ما در سایت جادوی باور همراه باشید.
محتویات
بزرگ علوی (Bozorg Alavi) با نام کامل سید مجتبی علوی در ۱۲ بهمن ۱۲۸۲ شمسی در تهران به دنیا آمد.
او سومین فرزند از شش فرزند خانواده علوی بود. پدرش سید ابوالحسن علوی در انقلاب مشروطه ۱۲۸۴ شمسی شرکت کرد. بعدتر به همراه حسن تقی زاده خبرنامه مترقی کاوه را در آلمان بنا نهاد.
پدربزرگ پدری او سید محمد صراف، بانکدار و تاجر ثروتمند، مشروطه خواه و نماینده مجلس اول بود.
برادر کوچکتر حاج سید جواد صراف خزانه (خزانه دار)، ناصرالدین شاه قاجار و بعداً مظفرالدین شاه قاجار بود.
بزرگ علوی نام مستعار بزرگ خود را از نام پدربزرگش (آقا بزرگ) آقا سید مجتبی قناد، تاجر قند، شیرینی پز و کشتی دار، که در سال تولد بزرگ درگذشت، گرفته است.
می توان نتیجه گرفت که بزرگ علوی در خانواده ای صاحب قدرت سیاسی متولد و پرورش یافته است.
بزرگ علوی دوره ابتدایی خود را در تهران گذراند. در سال ۱۳۰۰ شمسی به همراه برادر بزرگترش مرتضی علوی برای تحصیل به برلین فرستاده شد.
در آنجا آلمانی آموخت و تعدادی از آثار آلمانی را به فارسی ترجمه کرد. اما پس از ۵ سال به ایران بازگشت.
پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۰۵ شمسی، در دانشکده صنعتی تهران به تدریس پرداخت و با گروهی از سوسیالیست های ایرانی درگیر شد.
او علاوه بر تهران در شیراز نیز به تدریس زبان آلمانی پرداخت.
در همین سال ها بود که با صادق هدایت آشنا شد و دوست های صمیمی برای هم شدند.
در همین زمان در جلسات تقی ارانی فعالیت می کردند و مجله نظری مارکسیستی به نام “دنیا” را راه اندازی کردند.
علوی جزو ۵۳ افراد معروفی بود که در سال ۱۳۱۵ شمسی در رژیم رضا شاه به دلیل فعالیت های کمونیستی به زندان افتاد.
بزرگ علوی مدعی بود که در آن زمان درگیر سیاست نبوده و صرفاً در جمعی از اهل ادب بوده که از جمله به خواندن نوشته های کمونیستی می پرداختند.
او به ۷ سال حبس محکوم شد، اما پس از ۴ سال در سال ۱۳۱۹ شمسی پس از عفو عمومی هنگام چیرگی متفقین بر ایران آزاد شد.
پس از آزادی اش، اوراق قراضه زندان و پنجاه و سه نفر را منتشر کرد و به فعالیت های سیاسی خود ادامه داد.
یکی از اعضای اصلی موسس حزب کمونیست توده ایران شد و به عنوان سردبیر نشریه “مردم” فعالیت کرد.
علوی جزو نویسندگان بزرگ ایران و یکی از چهره های شاخص ایران پژوهان و ادیبان جهان محسوب می شود.
او در سال های زندگی اش برای ایران و در خدمت ادبیات ایران فعالیت کرده است و به غنای ادبیات ایران هم به از جنبه نگارش و هم از جنبه ترجمه کمک های شایان توجهی کرده است.
مهم ترین و قابل توجه ترین خدمتی که او به ایران و ایرانیان و فارسی زبانان ارائه کرده است، لغت نامه ای است که برای زبان فارسی و آلمانی تدوین و تالیف کرده است.
بهترین رمان او چشم هایش محسوب می شود. که پس از انقلاب در سال ۱۳۵۷ شمسی نگاشته شد و در ایران منتشر شد و پس از انتشار آن توقیف شد.
یکی دیگر از آثار منحصر به فرد او رمان «چمدان» است. که تحت تأثیر روان شناسی فرویدی نگاشته شده است. از دیگر رمان های او «میرزا»، «پنجاه و سه نفر» و «گیلمرد» در کتاب های درسی دبیرستان ایران نام برده شده است.
او از سال ۱۳۱۵ تا ۱۳۱۷ شمسی با سوسیالیست ها زندانی بود و در طول زندان اوضاع پنجاه و سه نفر را نوشت که از اعضای گروه سوسیالیست بودند.
مصیبت و رنجی که در زندان به آن ها گذشت را در مجموعه داستان “یادداشت هایی از زندان” توصیف کرد.
پس از جنگ جهانی دوم، علوی به کمونیسم شوروی نزدیک تر شد. از جمهوری سوسیالیستی شوروی ازبکستان بازدید کرد و در مورد آن گزارشی به نام اوزباخا «ازبک‌ها» نوشت.
او مجموعه داستان دیگری به نام نامه ها را در سال ۱۳۳۰ منتشر کرد.
بزرگ علوی کتاب “حماسه ملی ایران نوشته تئودور نولدکه” در ۱۳۱۲ شمسی و “دوشیزهٔ اورلئان از فریدریش شیلر” در ۱۳۲۹ و “باغ آلبانو از آنتون چخوف” و “کسب و کار میسیز وارن از جرج برنارد شاو” را ترجمه کرد.
او همچنین برخی از آثار هدایت و آثار کلاسیک ایرانی را به آلمانی ترجمه کرد و کتاب “تاریخ و توسعهٔ ادبیات معاصر فارسی” را در ۱۳۴۲ شمسی (۱۹۶۳ میلادی) به آلمانی نگاشت و با اچ. یونگر در تألیف فرهنگ فارسی-آلمانی ۱۳۴۴ شمسی (۱۹۶۵ میلادی) همکاری کرد.
در آن سال ها هفت نفر از نویسندگان مطرح فارسی زبان گروهی با نام ادبای “سبعه” را تشکیل داده بودند.
اعضای این گروه عبارت بودند از:
ردپای گروه ادبای سبعه را میتوان بر تمامی آثار فاخر آن زمان مشاهده کرد.
اما این گروه توسط عده ای از نویسندگان جوان، سنتی و کهنه گرا شمرده می شدند. بعدها گروه ۴ نفره ای با رهبری صادق هدایت به نام گروه رَبعه تشکیل شد که از اهداف مهم گروه ربعه مقابله با افکار پوچ و سنتی ادبای سبعه بود.
گروه اربعه متشکل از افراد زیر بود:
علوی تا زمان سقوط سلطنت پهلوی و ظهور انقلاب ۱۳۵۷ شمسی ایران در تبعید در برلین شرقی ماند.
در دانشگاه هومبولت مشغول به تدریس شد. در بهار ۱۳۵۸ شمسی پس از ۲۵ سال تبعید برای مدت کوتاهی به ایران بازگشت و مورد استقبال گرم کانون نویسندگان ایران از جمله نویسندگان/شاعرانی چون احمد شاملو، محمود دولت آبادی، سیاوش کسرایی و دیگران قرار گرفت.
او یک سال بعد در سال ۱۳۵۹ برای یک دیدار کوتاه دیگر به ایران بازگشت. از چرخش سرکوبگرانه انقلاب ناامید شد.
او به زندگی و کار خود در برلین ادامه داد و آخرین بار در سال ۱۳۷۱ شمسی برای مدت کوتاهی به ایران سفر کرد.
بزرگ علوی ۳ بار ازدواج کرد. وی در سال ۱۳۱۴ شمسی با مارگاریتا (گیتا) شاینسون از بروکسل ازدواج کرد. که بعد ها منبع الهام رمان چشمه هایش شد.
قبل از تبعید با دختر عمویش فاطمه علوی (دختر سید ابوالفتح فدایی علوی دبیر کل وزارت دارایی و مرافق طباطبایی) ازدواج کرد و صاحب یک پسر به نام مانی شد.
در سال ۱۳۳۴ شمسی با گرترود پارسژ در آلمان ازدواج کرد که تا زمان مرگش نیز همراه او ماند.
سکته قلبی، بزرگ علوی را در روز یکشنبه ۲۸ بهمن ۱۳۷۵ شمسی (۹ فوریه ۱۹۹۷ میلادی) از پای در آورد و منجر به درگذشت او شد. وی آخرین روزهای عمر خود را در بیمارستان فریدریش هاین برلین گذراند و پس از وفات او را در آرامگاه گورستان کلمبیادام به خاک سپردند.
هیچ کدوم از آثار بزرگ علوی رو نخوندم ایکاش تو سایت شما لااقل در مبحث خلاصه کتابها مطلبی از ایشون درج میشد تا متوجه بشم که آثارشون ارزش خوندن داره یا نه
سلام دوست من
جادوی باورجادوی باوربه زودی خلاصه رمان چشم هایش از بزرگ علوی را داخل وب سایت قرار خواهیم داد.
چشمهایش را بخون. این کتاب بقدری جالب هست که همینکه صفحه اولش رو خوندی تمام سیصد چهارصد صفحه را تا تموم نکنی کنار نمیگذاری.
مسعودمسعود