تاریخ انتشار: ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲
ابراهیم حاتمی کیا یکی از برترین کارگردانان و نویسندگان بعد از انقلاب اسلامی به شمار می رود.
اکثر آثار وی برگرفته شده از ۸ سال جنگ تحمیلی ایران و عراق می باشند.
در سال ۱۳۹۳ او جزء یکی از ۹ نفری بود که نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر را دریافت کرد و بدون شک این یکی از بزرگ ترین دستاورد های زندگی کاری و هنری او به شمار می رود.
در این بخش از زندگینامه افراد موفق قصد داریم زندگینامه ابراهیم حاتمی کیا را مورد بررسی قرار دهیم پس در ادامه با ما در سایت جادوی باور همراه باشید.
محتویات
ابراهیم حاتمی کیا (Ebrahim Hatamikia) در ۱ مهر ۱۳۴۰ شمسی در تهران متولد شد.
خانواده او اصالتا آذری بودند. پدر ابراهیم حاتمی کیا فردی مذهبی بود که اعتقادات شخصی و مذهبی وی، مانع از رفتن ابراهیم به سینما شده بود.
بنابراین ابراهیم حاتمی کیا در طی سال ها برای رسیدن به بزرگ ترین هدف خود که رفتن به رشته ی سینما است، تلاش زیادی کرده بود.
وی پس از اتمام دوران ابتدایی تحصیل اش در رشته کارگردانی، فیلم نامه نویسی و فیلم برداری در دانشگاه هنر تهران ثبت نام نمود.
مصادف شدن انقلاب اسلامی با دوران نوجوانی وی، یکی از مهم ترین دلایلی است که در آینده او را به ساخت فیلم هایی با مضمون جنگ و انقلاب وا می داشت.
او در سال ۱۳۷۲، به تحصیل خود پایان داد.
ابراهیم حاتمی کیا به عنوان پایان نامه ی خود، به موضوع نئورئالیسم در سینمای ایتالیا پرداخت و توانست با نمرات خوبی، فارغ التحصیل شود.
حاتمی کیا در سال ۱۳۶۲ با سیما حاتمی کیا ازدواج کرد و طی سال های پس از ازدواجشان، آنها سه فرزند به نام های نیره، یوسف و اسماعیل را به دنیا آوردند.
همانطور که گفتیم ابراهیم حاتمی کیا فعالیت خود را به کمک مستندات جنگی آغاز کرده بود و پس از آن، به مرور زمان کار های متفاوت تری نیز ارائه داد.
به طور کل، با توجه به اینکه او در دانشگاه مطابق با علایق خود که مربوط به صنعت سینما و فیلم سازی می شد، درس خواند؛ می توانیم بگوییم که فعالیت خود را در این زمینه از پایه آغاز کرده بود.
دو عدد از اولین فیلم های کوتاه اش که به عنوان دست گرمی او برای شروع کار به حساب می آمدند صراط و طوق سرخ نام داشتند که به ترتیب در سال های ۱۳۶۳ و ۱۳۶۴ ساخته و ارائه شدند.
ابراهیم حاتمی کیا فعالیت حرفه ای خود را بعد از همین دو پروژه آغاز کرد.
پس از این دو پروژه، حاتمی کیا به ساخت فیلم بلند روی آورد و اولین فیلم بلند خود را در سال ۱۳۶۵ به نام هویت، روانه سینما کرد.
اما فیلم هویت هیچگاه اجازه بخش در سینما را بدست نیاورد، ابراهیم حاتمی کیا با پیگیری هایی که انجام داد در نهایت توانست این فیلم را از تلویزیون صدای و سیمای ملی ایران پخش کند.
با اینکه هویت فیلم چندان مهم و تاثیر گذاری نبود، اما بسیاری از منتقدان با دیدن آن، نبوغ و استعداد را در او دیده بودند و آینده ای درخشان را در این زمینه برای وی متصور می شدند.
فیلم هویت داستان سربازی مجروح در جبهه های جنگ بود که پس از بستری شدن در کنار دیگر مجروحان جنگی، با مفاهیم جدیدی آشنا شد و تحولی بزرگ در او به وجود آمد.
در طی سال های آینده او همچنان مشغول به کار بود و در سال ۱۳۶۷ در آخرای جنگ تحمیلی، فیلم دیده بان را ساخته بود؛ او در دیده بان به دنیای درونی و باور های شخصی رزمنده ای ساده و معمولی در جبهه پرداخته بود.
دیده بان محصولی دارای ژانر جنگی بود، اما بسیار با فیلم های هم ژانر و سبک خود فرق می کرد و تفاوت های زیادی داشت.
احتمالا بسیاری از شما ابراهیم حاتمی کیا را به دلیل سبک متفاوت او در صنعت سینما بشناسید.
جالب است بدانید که این ویژگی او از همان ابتدا بسیار بارز و نمایان بوده؛ به طور مثال او در سال ۱۳۶۸ با ساختن فیلم مهاجر، به جای به تصویر کشیدن ابر قهرمان ها در داستان خود، به قدرت های درونی و معنوی شخصیت اصلی داستان خود پرداخت.
فیلم های حاتمی کیا برعکس تمامی پروژه های ساخته شده در آن دوره که همگی فضایی اقرار شده و شعاری داشتند، کاملا متفاوت و واقع بینانه بود.
ابراهیم حاتمی کیا دو سال بعد از فیلم مهاجر که او را بسیار بیشتر از قبل در مرکز توجه قرار داده بو، با فیلم وصل نیکان در سال ۱۳۷۰ دوباره سر زبان ها آمد.
اما این بار، تجربه ی او از این معروفیت برعکس بود، چرا که وصل نیکان نتوانست نظر و علاقه ی منتقدین را به خود جلب کند به همین علت تا حدودی با نظرات منفی همراه بود.
یک سال بعد، حاتمی کیا با ساخت محصول جدید خود به نام از کرخه تا راین، دوباره نظر منتقدین را به خود جلب نمود.
این پروژه تجربه ای از ساخت یک فیلم دراماتیک را برای او به ارمغان آورد.
به نظر برخی از منتقدین سینما، این فیلم با انتخاب درست و مناسب نماد ها، بازیگران و عوامل پشت صحنه توانسته بود اثر گذاری بی نظیری داشته باشد و در نهایت، بهترین پروژه حاتمی کیا تا به آن روز نام گرفت.
در بین سال های ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۱ ابراهیم حاتمی کیا در پی کسب تجارب جدید در زمینه کاری خود بود.
او در سال ۱۳۷۶ پس از ساخت فیلم موفق و پر بیننده ی آژانس شیشه ای، به نقطه ی اوج خود در زمینه فیلم و سریال سازی رسید.
این مسئله به حدی شگفت انگیز بود که بسیاری از منتقدین سینما به او واکنش نشان دادند.
به عنوان مثال، یکی از معروف ترین منتقدین که قاسمعلی نام دارد، آژانس شیشه ای را نماد سینمای دفاع مقدس معرفی کرد.
این یکی از بزرگ ترین موفقیت های حاتمی کیا تا آن دوره و حتی پس از آن به شمار می رود.
حاتمی کیا همچنان پس از آژانس شیشه ای نیز به ساخت آثاری در زمینه جنگ پرداخت.
او در سال ۱۳۷۷ با روبان قرمز، به صورت نمادین به آسیب های زندگی افرادی می پردازد که پس از جنگ به دنبال معنایی برای زندگی خود بوده اند.
روبان قرمز در نوزدهمین جشنواره فیلم فجر شرکت کرد، اما پس از حاشیه های بسیاری که در پی داشت، از جشنواره خارج شد.
او بعد از روبان قرمز، سه گانه ای با مضمون موج مرده را در سال ۱۳۷۹ ساخت و در آن به تقابل انسان های زمان جنگ با وضعیت اطرافشان پرداخت.
سپس در سال ۱۳۸۰ با ارتفاع پست وقایع و اوضاع اجتماعی مردم پس از جنگ را در قالب فیلم شرح داد.
بعد از ارتفاع پست، حاتمی کیا به مدت سه سال در پی ساخت فیلم بعدی خود که به رنگ ارغوان نام داشت مشغول شد.
این فیلم بر عکس اکثر کار های او، به دلایل مختلفی در جشنواره فیلم فجر شرکت نکرد.
همچنین به دلیل برخی حساسیت ها، نمایش آن نیز برای مدتی عقب افتاد.
ابراهیم حاتمی کیا پس از این اتفاق کمی از دنیای سینما دلسرد شد و به همین دلیل به سراغ ساخت فیلم نام پدر رفت؛ بسیاری از مردم و منتقدین این اثر را محصولی ضد جنگ می نامند.
ابراهیم حاتمی کیا در سال ۱۳۷۸ به ساخت فیلم دعوت مشغول بود که متفاوت ترین فیلم او شناخته می شود.
او در این فیلم خارج از مسائل مربوط به جنگ، به مسئله ی سقط جنین پرداخت.
این فیلم قالبی اپیزودیک داشت و حتی از این نظر هم می توان آن را متفاوت ترین فیلم حاتمی کیا معرفی نمود.
او پس از فیلم دعوت شروع به ساخت محصولی پرداخت که تا به امروز امکان اکران به آن داده نشد؛ این اثر، گزارش یک جشن نام دارد.
اما حاتمی کیا ساخت فیلم غیر جنگی را در همین دوره به اتمام رساند و پس از آن دوباره درگیر ژانر و سبک مختص به خود شد.
به طور کلی بخش عمده ای از آثار او به جنگ بین ایران و عراق می پردازد و این ویژگی خاص او در فیلم سازی است.
یکی از ویژگی های بارز حاتمی کیا که می توان آن را نماد او دانست، عنصر پلاک است؛ او از پلاک به عنوان نماد هویت انسان ها استفاده می کند.
او بسیاری از عقاید و دیدگاه های شخصی خود را با فیلم هایش در می آمیزد و این یکی دیگر از خصوصیات بارز او در فیلم سازی می باشد.
پیش تر به پروژه های اولیه او پرداختیم. اکنون بیایید با دیگر آثار انقلابی او که در سال های اخیر ساخته، آشنا شویم.
پس از فیلم معروف چ که پیش تر آن را مورد بررسی قرار دادیم، حاتمی کیا در سال ۱۳۹۴ به ساخت فیلم بادیگارد مشغول بود.
بادیگارد را نیز می توان یکی از بهترین فیلم های حاتمی کیا در سال های اخیر دانست؛ بادیگارد همانطور که از اسمش پیدا است داستان بادیگارد آرمان گرایی می باشد که از یکی از مهم ترین مسئولان کشور محافظت می کند.
بادیگارد یک اثر سیاسی انتقادی است و میان منتقدین بسیار محبوب می باشد.
حاتمی کیا پس از ساخت بادیگارد در سال ۱۳۹۶ به وقت شام را در سینما ارائه کرد که یکی از مهم ترین فیلم های او از نظر جلوه های ویژه و تکنیکی است.
داستان به وقت شام، به بررسی داعش می پردازد و از آن دوره سخن می گوید.
به وقت شام هم حواشی زیادی را به وجود آورد.
تا الان راجع به تمامی آثار موفق و محبوب ابراهیم حاتمی کیا سخن گفتیم و به بررسی آنها پرداختیم.
اما بدون شک این کارگردان ماهر، تجربه کاری شکست خورده هم در کارنامه خود دارد.
اولین تجربه منفی حاتمی کیا در فیلم خاکستر سبز محصول سال ۱۳۷۲ نمایان می شود؛ او در این اثر در قالب روایت یک عشق زمینی، انسان هایی را در دوره جنگ بوسنی به تصویر می کشد که شاهد تباهی عشق و زندگی خود هستند.
اثر بعدی او که طرفدار زیادی پیدا نکرد و با شکست همراه بود، بوی پیراهن یوسف می باشد.
او در سال ۱۳۷۴ در حال ساخت این فیلم بود و حتی استفاده از بازیگران محبوب و ماهر، موسیقی بی نظیر و بسیاری موارد دیگر نیز نتوانستند از شکست این پروژه جلوگیری کنند.
ابراهیم حاتمی کیا دوباره در سال ۱۳۷۴ در برج مینو، علاوه بر محتوا، به تکنیک و فرم بیان داستان نیز پرداخته بود؛ او تصمیم داشت که پس از شکست خوردن خاکستر سبز، داستان شخصی خود را بسازد؛ اما از آنجایی که احتمال می رفت برج مینو به خاطر داستان پیچیده ی خود، با شکست همراه شود، آن را همزمان با بوی پیراهن یوسف اکران کردند تا از امکان شکست خوردن فیلم تا حد امکان جلوگیری کنند.
اما در هر صورت موفق نبوده اند و در نهایت، هر دو محصول بوی پیراهن یوسف و برج مینو با شکست تجاری همراه بودند.
به طور کلی ابراهیم حاتمی کیا تا کنون نامزد دریافت ۶۸ جایزه داخلی و بین المللی شده و از میان تمامی آنها موفق به کسب ۳۹ عدد جایزه شده است.
او جایزه هایی از جمله سیمرغ بلورین و تندیس زرین را از آن خود کرده است.
در ادامه به بررسی شرکت او در انواع جشنواره ها می پردازیم و آنها را با یکدیگر مقایسه می کنیم.
این کارگردان سر شناس، در مجموع بیست و شش بار نامزد جایزه ی جشنواره فیلم فجر شد و پانزده بار موفق به دریافت این جایزه شد.
او همچنین ده بار در جشنواره سینمای ایران شرکت کرد و تنها سه بار موفق به دریافت جوایز آن شد.
او در جشن انجمن منتقدان سینما و نویسندگان ایرانی هم شرکت کرد و از هشت بار نامزد شدن در آن، سه بار موفق به دریافت جوایز شد.
حاتمی کیا در جشنواره های بسیار زیاد تری نیز شرکت کرد؛ به عنوان مثال می توان به جشنواره فیلم مقاومت، جشنواره فیلم مستقل وین و جشنواره فیلم بغداد نیز اشاره کرد که به ترتیب در مجموع بیست و دو بار در جشنواره فیلم مقاومت شرکت کرد و پانزده بار جوایز آن را از آن خود کرد.
در جشنواره فیلم مستقل وین تنها سه بار شرکت کرد و دو بار افتخار کسب جوایز آن را داشت و در جشنواره بغداد یک بار شرکت کرد و جایزه آن را نیز از آن خود کرد!
او در کارنامه خود تجربه از دست دادن جوایز جشنواره های گوناگون را نیز دارد؛ به عنوان مثال یک بار در جشنواره های فیلم شهر، سن سباستین و مار دل پلاتا شرکت کرد اما هرگز موفق به کسب مقامی در آنها نشد.
همچین هفت بار در جشنواره جشن حافظ شرکت کرد اما باز هم موفق به کسب مقامی نشد.
در ادامه به بررسی فاخر ترین آثار ابراهیم حاتمی کیا می پردازیم که شانس دریافت جوایز را به او اعطا کردند.
او اولین بار برای فیلم کوتاه خود که صراط نام داشت موفق به کسب دیپلم افتخار در سومین جشنواره فیلم فجر شد.
پس از آن برای کارگردانی اثر معروف خود با عنوان دیده بان توانست سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیئت داوران را به خود اختصاص دهد.
او باری دیگر موفق به کسب دیپلم افتخار در هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر شد،
پروژه ای که او را به سمت این موفقیت سوق داد، مهاجر نام داشت.
ابراهیم حاتمی کیا برای کارگردانی آژانس شیشه ای توانست دو سیمرغ بلورین را در رشته های اصلی به دست آورد؛ او موفق به دریافت جوایز بهترین کارگردان و بهترین فیلم نامه شد.
چندی بعد، پس از گذشت یک سال او سومین سیمرغ بلورین خود را برای کارگردانی روبان قرمز به دست آورد.
آژانس شیشه ای علاوه بر سیمرغ بلورین برای او نتایج دیگری هم داشت؛ او علاوه بر دریافت اولین سیمرغ بلورین خود برای این برنامه، موفق به کسب اولین تندیس زرین هم شد.
دیگر پروژه های حاتمی کیا نیز از جمله چ، به وقت شام، ارتفاع پست، وصل نیکان، از کرخه تا راین، بادیگارد، به رنگ ارغوانی و به وقت شام جوایز متعدد و مختلفی را برای او به ارمغان آوردند که قادر به نام بردن تمامی آنها نیستیم.
ابراهیم حاتمی کیا در فیلم های بلندی که در بخش زیر لیست شده اند هم وظیفه کارگردانی و هم وظیفه نویسندگی را بر عهده داشته است:
ابراهیم حاتمی کیا در فیلم های کوتاه که در بخش زیر لیست شده اند هم وظیفه کارگردانی و هم وظیفه نویسندگی را بر عهده داشته است:
دیدگاه‌ها