تاریخ انتشار: ۱۷ دی ۱۴۰۰
ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که به تفاوت انگیزه و هدف فکر کنید. در واقع زمانیکه بحث از انگیزه و هدف، بهخصوص در تصمیمات مهم زندگی، بهمیان میآید، ممکن است این دو مفهوم بهجای یکدیگر استفاده شوند.
بهعنوان مثال، احتمالا بارها این را شنیدهاید یا گفتهاید که “هدف من از انجام اینکار” و یا “انگیزه من از انجام اینکار” چیست.
همچنین احتمالا اکثر افراد از هر دوی این عبارات یک منظور را دارند. اما نکته دقیقا همینجاست و در واقع این دو عبارت یک معنی مشابه ندارند. یا به عنوان مثال ممکن است دو نفر یک هدف را دنبال کنند اما در واقع هرکدام از این دو نفر انگیزههای متفاوتی برای کسب آن هدف داشته باشند. تفاوت این موارد همان تفاوت انگیزه و هدف است.
شاید در وهله اول به نظر برسد که درک درست انگیزه و هدف اهمیت چندانی ندارد اما در واقع اینگونه نیست و تفکیک مفهوم این دو مورد اهمیت بسیاری دارد.
در این مقاله از سایت جادوی باور، انگیزه و هدف هرکدام بهصورت جداگانه معرفی شده و سپس تفاوت این دو همراه با اهمیت تفکیک آنها ذکر شدهاند.
محتویات
تقریبا اکثر افراد برای آینده خود هدفگذاری کرده و یک هدف خاصی را مشخص میکنند. در نتیجه میتوان گفت هدف همان مقصد یا جایگاهی است که افراد برای آینده دور یا نزدیک خود در نظر گرفته و برای رسیدن به آن تلاش میکنند.
شاید جالب باشد بدانید که عوامل درونی یا بیرونی نمیتوانند بهسادگی اهداف را از بین ببرند؛ زیرا هدف یک نوع از سبک زندگی شما محسوب میشود. بهعبارتی، افراد هدفمند زندگی خود را در جهت هدفشان پیش میبرند و سعی میکنند سایر عوامل را همراستا با هدفشان قرار دهند.
هدف را میتوان مجموعهای از عناصر ملموس و قابلدستیابی نیز تعریف کرد.
زمانیکه یک فرد از هدفش در آینده صحبت میکند، شرایط آینده خود را در هدفش میبیند. بهعنوان مثال شرایط آینده خود را اینگونه بیان میکند که یک شرکت موفق کسب و کار دارد.
در نتیجه، برای رسیدن به هدفش تحقیق کرده و تمام جوانب را میسنجد. سپس تمام کارهایی که برای دستیابی به آن جایگاه لازم دارد را انجام داده و تمام موانع را پشت سر میگذارد.
به همین دلیل غالبا گفته میشود هدف امری بیرونی است و افراد معمولا خارج از ذهن و تخیلات خود به دنبال هدفشان میروند.
انگیزه مفهومی است که در کنار توصیف افراد از هدف آیندهشان قرار میگیرد و میتوان گفت انگیزه از عواملی است که افراد را در مسیر اهدافشان نگهمیدارد.
اگر بخواهیم یک تعریف دقیق برای انگیزه بیان کنیم، میتوان اینگونه گفت که انگیزه دلیل و مشوق درونی ما برای رسیدن به هدف است.
بهعبارتی انگیزه نوعی شور و اشتیاق برای انجامدادن کاری است که آن کار غالبا هدف افراد است. شاید جالب باشد بدانید که انگیزه میتواند تحت تاثیر عوامل درونی یا بیرون از بینرفته و یا افزایش پیدا کند.
همچنین انگیزههای افراد از رسیدن به اهدافشان میتواند درونی یا بیرونی باشد و به آنها این احساس را بدهد که برای رسیدن به اهداف و یا حتی برای ادامه زندگیشان به این احساس نیاز دارند.
انگیزههای درونی تحتتأثیر نظرات اطرافیان فرد تغییر نمیکنند؛ در صورتیکه انگیزههای بیرونی کاملا تحتتأثیر نگاه سایر افراد شکل میگیرند.
بهعنوان مثال، ممکن است شما برای جلوگیری از مشروطی درس بخوانید؛ در اینصورت انگیزه شما یک انگیزه بیرونی است. در واقع، انگیزه افراد میتواند از مفاهیم مختلفی مانند نیاز، ترس و… نشأت بگیرد.
در نتیجه میتوان گفت که به دلیل وجود انگیزه است که افراد برای رسیدن به اهدافشان تلاش میکنند. همچنین انگیزه افراد میتواند برای رسیدن به اهداف متفاوت باشد.
در نتیجه آن، فرد در طول تمام مراحلی که برای رسیدن به هدفش طی میکند، دائما یکسری دلایل را در ذهن خود مرور میکند که این دلایل باعث میشوند رو به جلو حرکت کرده و از رسیدن به هدفش منصرف نشود. این دلایل همان انگیزههای افراد هستند.
در کتاب “انسان در جستجوی معنا” ویکتور فرانکل نوشته است که “زندگی هرگز غیرقابل تحمل نیست، مگر اینکه هدف یا معنایی برای زندگی نداشته باشید”.
در اغلب موارد، شرایط و احساسات افراد میزان تمایل به عملشان را تعیین میکنند.
در اینصورت اگر بهعنوان مثال خود شما، هیچ انگیزهای برای شروع نداشته باشید، بدیهی است که غالبا به دنبال یافتن عوامل بیرونی برای افزایش این انگیزه میگردید.
یکی از روشهای بسیار مؤثر در کسب و افزایش انگیزه خواندن کتابهای انگیزشی و جملات انگیزشی است. در کنار آن داشتن رابطه دوستی موفق و یا نگاهکردن به موفقیت سایر افراد نیز میتوانند بهنوعی منجر به افزایش انگیزه شوند.
اما بدیهی است همانطور که این عوامل بیرونی میتوانند انگیزه شما را افزایش دهند، همچنین میتوانند انگیزه شما را بهطور کمل از بین ببرند.
بهعنوان مثال به تصمیمات چندین سال پیش خود فکر کنید که راه به جایی نبردهاند. در اینصورت شاید برخی از این تصمیمات را کاملا فراموش کرد باشید.
این مسئله به این دلیل است که انگیزهای که برای انجام این تصمیمات داشتید، تحتتأثیر شرایط از بین رفته و در نتیجه آن، تصمیم شما تغییر پیدا کرده است.
اما اگر این تصمیمات اهداف شما بودند، بدیهی است که هرگز به این راحتی فراموش نمیشدند؛
زیرا افراد هدفمند غالبا تمایل دارند که عادات پایدار و موفقیتآمیزی را در خود ایجاد کنند و غالبا تصمیماتشان تحت تاثیر احساسات بیرون یا درونی قرار نمیگیرند.
سؤال این نیست که چه کسی به من اجازه خواهد داد؛ بلکه این است که چه کسی قرار است جلوی من را بگیرد.
اگر هدف شما مشخص باشد، میتوانید انگیزه کم یا انگیزه زیاد خود برای رسیدن به آن هدف را تعیین کنید.
همچنین اگر هدفگذاری را درست انجام داده باشید، غالبا در ابتدای مسیر انگیزه کافی را دارید.
گرچه ممکن است در طول مسیر در مواجهه با موانع و یا شکستها دچار بیانگیزگی شوید که این مسئله هیچ ایرادی ندارد و میتوانید مجددا برای افزایش انگیزه خود تلاش کنید.
اما اگر هدفی برای خود تعیین کرده باشید و از همان ابتدا احساس کنید که انگیزه کافی برای حرکت در مسیر دستیابی به این هدف را ندارید؛ باید هدفگذاری را مجددا انجام دهید.
زیرا افزایش انگیزه برای رسیدن به هدفی که تمایل و انگیزه کافی برای رسیدن به آن را ندارید، کاملا بیهوده و بینتیجه است.
در برخی موارد نیز ممکن است با خود فکر کنید که کلا انگیزهای برای رسیدن به هیچ هدفی ندارید.
در این شرایط، غالبا شما بیانگیزه نیستید و در واقع بیانرژیبودن خود را به معنای نداشتن انگیزه تعبیر میکنید.
بهعبارتی، ممکن است سطح انرژی شما پایین باشد و به همین دلیل فکر کنید در مسیر رسیدن به اهدافتان بیانگیزه شدهاید.
اما توجه داشته باشید که انگیزه صرفا در ارتباط با یک هدف معنی پیدا میکند و شما باید هدفگذاری انجام دهید تا بتوانید انگیزه لازم برای رسیدن به اهداف خود را داشته باشید.
در نتیجه، در تفاوت انگیزه و هدف میتوان اینگونه بیان کرد که انگیزه محدود به زمان و مکان خاصی است؛ در صورتیکه هدف کاملا جامع بوده و آیندهای است که یک شکست یا نامیدی نمیتواند آن را بهطور کامل از بین ببرد.
زمانیکه موانع راه و شکستها، مسیر رسیدن به اهداف را ناهموار کرده و غالبا در این شرایط احساسات نیز کنترل اعمال را به دست میگیرند، انگیزه شما میتواند این ناهمواریها را هموارتر کرده و مجددا شما را در مسیر رسیدن به اهدافتان قرار دهد.
ممکن است شما هم به این مسئله فکر کرده باشید که چرا تشخیص تفاوت انگیزه و هدف دارای اهمیت است و چرا باید هر یک از این مفاهیم بهصورت جداگانه و صحیح تعریف شوند؟
شاید بارها برای شما پیش آمده باشد که در ابتدای مسیر رسیدن به یک هدف کاملا مصمم هستید اما بهمرور زمان و بهخصوص هنگام مواجهه با مشکلات و موانع، از ادامهدادن مسیر دلسرد شده و یا کاملا منصرف شوید.
این مسئله غالبا به این دلیل اتفاق میافتد که شما در ابتدای مسیر بهطور کامل و عمیق، به دلایل یا همان انگیزههایتان برای رسیدن و دستیابی به آن هدف فکر نکردهاید.
ممکن است فکرکردن به یک هدف، خود به تنهایی، بتواند برای مدتی شما را برای رسیدن به آن مشتاق نشان دهد.
اما در برخی موارد و بهخصوص در مواردی که بحث از اهداف مهم و بزرگ زندگی پیش میآید، احتمالا پس از مدتی شوق و هیجان اولیه شما از تصور هدفتان کمرنگتر شده و غالبا به این فکر میکنید که چرا باید برای رسیدن به این هدف تلاش کنید.
در واقع در این شرایط شما به دنبال انگیزهای میگردید که بتوانید بهواسطه آن، مسیر هدف خود را ادامه دهید؛ زیرا این انگیزه است که دائما شما را پرهیجان و مشتاق برای رسیدن به هدفتان نگه میدارد و به شما انرژی لازم را میدهد که سختیهای مسیر را تحمل کرده و در مواجهه با موانع و مشکلات از رسیدن به هدفتان، منصرف نشوید.
پس میتوان گفت این انگیزه است که میتواند دلیل واقعی و حتی اصلی شما برای رسیدن به آن هدف و روبهروشدن با عوامل بیرونی باشد.
در نتیجه، تصویر اینکه که شناخت کامل هدف به تنهایی در رسیدن به آن هدف کافی است، کاملا اشتباه است و ممکن است شما در آینده در مسیر رسیدن به هدف دچار مشکلاتی شوید که ناچار باشید مسیر طیشده را بازگردید.
در اینصورت این انگیزه است که میتواند به شما در مسیر هدف و در مواجهه با موانع و مشکلات، کمک کند.
از طرفی، نداشتن هدف مشخص و تنها تکیهکردن به انگیزه هم کار درستی نیست. شناخت هدف و انتخاب صحیح آن میتواند منجر به شناخت مسیر و مراحل مختلف آن و حتی پیشبینی مشکلات احتمالی شود.
به همین دلیل درک تفاوت دو مفهوم انگیزه و هدف بسیار اهمیت دارد و در واقع انگیزه و هدف دو مفهوم کاملا متفاوت و جدانشدنی برای شروع مسیر اهداف هستند که عدم توجه به هرکدام از آنها میتواند منجر به ایجاد مشکلات جدی شود.
اگه منتظر باشیم تا از جایی انگیزه بگیریم ، روند رشد ما کند میشه ، ما خودمان باید به خودمان در مسیر هدفمان هر لحظه به خودمان انگیزه بدیم.
داشتن یک هدف واضح به من کمک میکنه.